Lần mò vụn vặt ký ức tuổi thơ

Từ nhỏ tôi đã rất ham học, nhưng là ham học kiểu chăm chỉ ở nhà và lơ đãng trên lớp. Nếu bạn đã từng đọc “Totto-chan - Cô bé ngồi bên cửa sổ”, thì bạn có thể tưởng tượng ra tôi khi ở trường. Mẹ tôi là giáo viên nên nhà chúng tôi có một chiếc bảng to. Khi mẹ không dùng tới, tôi sẽ chiếm dụng làm của riêng, tự dạy mình một số môn mà mình thích. 

Nếu bố mẹ tôi đọc nhiều thông tin như bố mẹ thế hệ Y, chắc hẳn họ đã đưa tôi đi khám tự kỷ. Nhưng may là mẹ tôi luôn thấy tôi “bình thường”. Chỉ có bố tôi luôn nhắc nhở tôi phải giống người khác hơn. Bố hay nói: “Con cũng bình thường thôi!”, “Con đừng nghĩ con khác người”, “Con phải giống người khác đi!”, “Con không giỏi gì đâu!”.... Đó là một kiểu dạy con rất đặc trưng của thế hệ X ở Việt Nam hay nỗi sợ hãi về những điều khác thường (vì khác thường đồng nghĩa với khó sống).

Từ nhỏ tôi đã rất hay mày mò về thế giới tự nhiên. “Nhặt lá đá ống bơ” và chơi với kiến, chính là tôi. Tôi còn hay bắt những con vật nhỏ về làm “tù binh” rồi chữa bệnh cho chúng bằng đủ thứ lá thuốc trong nhà: hương nhu, sả, gừng, kinh giới,... Tôi cũng học thuộc rất nhanh về các loại cây, hoa và hiện tượng tự nhiên như về trăng, sao, mây và những con chuồn chuồn.

Thời thơ ấu của tôi gắn bó rất gần với bà ngoại, những chiều ngồi bên hiên nhà ngắm cây hồng xiêm, chờ chim bói quả rụng xuống nhặt ăn, chìm đắm trong những câu chuyện cổ tích, trò chơi dân gian, tục ngữ ca dao Việt Nam và cả truyện Kiều. Bà cũng dạy tôi làm những món rất truyền thống như đồ xôi, muối dưa cà, làm cá rô kho trám,... Tôi thì chưa bao giờ thấy chán những việc bà làm hàng ngày, cả việc bà ra vườn tưới cây, nhặt sâu và thăm thú những mầm non mới nhú.

Trong nhật ký của mẹ, tôi nấu được bữa cơm đầu tiên cho cả nhà vào năm tôi học lớp một, với việc nấu cơm không dùng nồi cơm điện (thời đó nấu cơm dùng bếp ga hay bếp than) và rán trứng. Khi đại gia đình tụ tập, thường trẻ con sẽ chơi với nhau, nhưng tôi sẽ tình nguyện ở trong bếp và chơi với người lớn, ngắm họ và phụ nấu ăn. Tới lớp năm, chợ sáng gần nhà đã quen mặt một con bé tóc ngắn, mặt bụ, xách làn đi chợ mua thức ăn cho cả nhà. Có điều, cho tới giờ tôi vẫn dốt đặc khoản sang đường.

Bà và mẹ đều dạy tôi rất kỹ về lòng biết ơn, về “ăn cây nào rào cây ấy”. Bà và mẹ cũng dạy tôi rất kỹ về sự hiếu thảo, tính cho đi và nhường nhịn. Vì cho đi là nhận lại, và những ai thơm thảo sẽ được những điều tốt lành.

Tiểu học, tôi ở đội nghi thức, đội văn nghệ, đội trống và cả đội võ. Lớp năm còn đánh dấu mốc tôi đi thi đấu Taekwondo lần đầu tiên. Nhưng nói thật, trí thông minh vận động cũng không dành cho tôi nhiều lắm.

Lớp ba. Đề bài văn tả cô giáo. Tất cả đều tả cô Hiên, cô giáo chủ nhiệm lớp cấp 2. Cô giáo tuyệt vời nhất, nổi tiếng nhất, hiền hậu nhất, đẹp nhất của trường tiểu học. Và tôi là người duy nhất tả cô Lan. Cô Lan cũng tuyệt vời, theo cách rất riêng.

Chuẩn bị lên lớp sáu, mẹ dẫn tôi đi học đàn dương cầm, năm phút tôi học xong bài “Đội kèn tí hon”. Nhưng mẹ nghe phong thanh ai đồn chơi đàn nhiều là bị bệnh tim, mẹ không cho tôi theo học. Tôi vẫn nhớ “Đội kèn tí hon” tới giờ với năm nốt nhạc.

Lớp sáu, tôi được chọn đại diện khối sáu đọc diễn văn khai giảng năm học từ nhóm học sinh mới của trường. Tất cả học sinh khoá ấy đều biết tôi từ đó, nhưng kỳ lạ thay, chẳng ai nhớ tôi nói gì. Sau vài năm, chúng bạn kể lại rằng chúng nó không hiểu lắm cách dùng từ của tôi. Và tôi tin những phản hồi này là đúng sự thật.

Lớp chín, thầy giáo cho một bài toán khó, và tình cờ là thầy có vẻ quên mất cách giải. Chúng tôi không có phương pháp giải nó. Và tôi đã đứng lên. Tôi đọc và thầy giáo chép. Mọi bước đều logic. Cả lớp trầm trồ. Thầy dạy toán đã rất tức giận. Lúc đó, tôi không hiểu sao thầy tức.

Từ ông lớn công nghệ tới hành trình startup

Tốt nghiệp đại học, lứa chúng tôi đa số vào Big4, ngân hàng, các bộ ban ngành nhà nước. Tôi, đứa duy nhất làm IT mà bạn đại học nhắc tới. Lúc đó, tôi đã trêu chúng nó làm Oracle là công việc dành cho những ai thích Horoscope (chiêm tinh).

Rồi khi có công việc kha khá vẻ vang khi được tuyển vào Microsoft với vị trí tốt, mức lương cao, thăng chức lên vị trí giám đốc vùng của Microsoft Đông Nam Á, tôi lái roẹt qua tư vấn. 

Ngoài 30, tôi ngã cái rầm vào startup và giáo dục, kể cả khi có nhận được những lời mời làm việc (job offer) từ EY, IBM. Nhiều người bảo điên, họ tiếc cái bảng lương của tôi ở những năm 2017-2019. 

Tôi chỉ cười. 

Haley Phan

Thi thoảng tôi sẽ thủng thẳng kể lý do tại sao cho một số người thân.

Kỳ dị và khác thường, là tôi, nhưng tôi cũng là một người rất bình thường với ước mong được sống là chính mình.